بیماری لثه یکی از مشکلات شایع دهانی است که می‌تواند تأثیرات منفی بسیاری بر سلامت کلی بدن داشته باشد. این بیماری معمولاً به دلیل تجمع پلاک و باکتری‌ها بر روی لثه‌ها و دندان‌ها ایجاد می‌شود و در صورت عدم درمان به موقع می‌تواند به عفونت‌های جدی‌تر منجر شود. بیماری لثه می‌تواند به دو شکل ژنژیویت و پریودنتیت بروز پیدا کند که هر کدام علائم و نشانه‌های خاص خود را دارند. در این بخش از خدمات کلینیک آماریس به بررسی دلایل، علائم، انواع و درمان‌های بیماری لثه می‌پردازیم تا با افزایش آگاهی، بتوانیم از این بیماری پیشگیری و درمان کنیم.
دلایل بیماری لثه
بیماری لثه به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود که در ادامه به برخی از مهم‌ترین آنها اشاره خواهیم کرد:
تجمع پلاک و تارتا
پلاک‌ها یک لایه چسبناک از باکتری‌ها هستند که به طور مداوم بر روی دندان‌ها و لثه‌ها تشکیل می‌شوند. اگر این پلاک‌ها به موقع برداشته نشوند، می‌توانند به تارتار (جرم دندان) تبدیل شوند. تارتار سخت‌تر از پلاک است و تنها با تمیز کردن حرفه‌ای دندانپزشکی می‌تواند برداشته شود. تارتار می‌تواند باعث تحریک و التهاب لثه‌ها شود و به مرور زمان به بیماری لثه منجر شود.
مطالعه بیشتر: ترمیم و پر کردن دندان
عدم رعایت بهداشت دهان و دندان
رعایت نکردن بهداشت دهان و دندان از جمله مسواک نزدن منظم، عدم استفاده از نخ دندان و عدم مراجعه منظم به دندانپزشک می‌تواند منجر به تجمع پلاک‌ها و باکتری‌ها شود. این باکتری‌ها می‌توانند لثه‌ها را تحریک کرده و باعث التهاب و عفونت شوند.
استعمال دخانیات
سیگار کشیدن و استفاده از محصولات تنباکویی می‌تواند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهد. نیکوتین و سایر مواد موجود در تنباکو می‌توانند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کرده و مانع از توانایی بدن در مبارزه با عفونت‌ها شوند.
تغییرات هورمونی
تغییرات هورمونی در زنان، به خصوص در دوران بارداری، یائسگی یا قاعدگی، می‌تواند باعث افزایش حساسیت لثه‌ها به پلاک‌ها و باکتری‌ها شود. این تغییرات هورمونی می‌توانند التهاب و خونریزی لثه‌ها را تشدید کنند.
بیماری‌های سیستمیک
برخی بیماری‌های سیستمیک مانند دیابت می‌توانند خطر ابتلا به بیماری لثه را افزایش دهند. دیابت می‌تواند باعث کاهش جریان خون به لثه‌ها شود و روند بهبودی را کند کند، که این موضوع می‌تواند باعث افزایش خطر عفونت و التهاب لثه‌ها شود.
علائم عفونت لثه
عفونت لثه با علائم متعددی همراه است که در ادامه به برخی از رایج‌ترین آنها اشاره می‌کنیم:
- لثه‌های خونریزی دهنده: یکی از اولین علائم بیماری لثه، خونریزی لثه‌ها در هنگام مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان است. این خونریزی‌ها نشانه‌ای از التهاب و عفونت لثه‌ها هستند.
- تورم و قرمزی لثه‌ها: لثه‌های ملتهب و قرمز نشانه‌ای از التهاب و عفونت هستند. این التهاب ممکن است باعث درد و ناراحتی نیز شود.
- بوی بد دهان: بوی بد دهان می‌تواند ناشی از تجمع باکتری‌ها و عفونت لثه‌ها باشد. این بو معمولاً با مسواک زدن و استفاده از نخ دندان کاهش نمی‌یابد و نیاز به درمان تخصصی دارد.
- عقب‌رفتگی لثه‌ها: در مراحل پیشرفته‌تر، لثه‌ها ممکن است از دندان‌ها جدا شده و باعث نمایان شدن ریشه دندان‌ها شوند. این موضوع می‌تواند باعث حساسیت دندان‌ها و افزایش خطر پوسیدگی آنها شود.
- درد و ناراحتی: در موارد شدیدتر، ممکن است درد و ناراحتی در ناحیه لثه‌ها احساس شود. این درد ممکن است هنگام جویدن غذا تشدید شود و می‌تواند باعث کاهش کیفیت زندگی فرد شود.
انواع بیماری لثه
بیماری لثه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود که هر کدام ویژگی‌ها و نشانه‌های خاص خود را دارند:
ژنژیویت
ژنژیویت، نوع خفیف‌تر بیماری لثه است که در اثر تجمع پلاک‌ها و باکتری‌ها بر روی لثه‌ها ایجاد می‌شود. علائم این بیماری شامل التهاب، قرمزی و خونریزی لثه‌ها بدون آسیب به استخوان‌های نگهدارنده دندان‌ها است. ژنژیویت با رعایت بهداشت دهان و دندان و انجام تمیز کردن‌های حرفه‌ای توسط دندانپزشک قابل درمان است.
پریودنتیت
پریودنتیت، نوع پیشرفته‌تر بیماری لثه است که التهاب لثه‌ها به بافت‌ها و استخوان‌های نگهدارنده دندان‌ها گسترش می‌یابد. در این حالت، لثه‌ها ممکن است از دندان‌ها جدا شده و کیسه‌های عمیقی ایجاد شوند که می‌توانند محل تجمع باکتری‌ها و عفونت باشند. پریودنتیت می‌تواند منجر به از دست دادن دندان‌ها و آسیب‌های جدی به ساختارهای دهانی شود و نیاز به درمان‌های پیشرفته‌تر و جراحی دارد.
درمان بیماری لثه
درمان بیماری لثه بستگی به شدت و نوع آن دارد. برخی از روش‌های درمانی عبارتند از:
- تمیز کردن حرفه‌ای دندان‌ها: انجام تمیز کردن‌های حرفه‌ای توسط دندانپزشک می‌تواند پلاک‌ها و تارتارهای تجمع یافته را از بین ببرد. این تمیز کردن‌ها شامل جرم‌گیری و پولیش دندان‌ها است که می‌تواند به کاهش التهاب و بهبود وضعیت لثه‌ها کمک کند.
- داروهای ضد باکتری: در برخی موارد، دندانپزشک ممکن است داروهای ضد باکتری موضعی یا خوراکی تجویز کند. این داروها می‌توانند به کاهش تعداد باکتری‌ها و التهاب کمک کنند.
- بهبود بهداشت دهان و دندان: رعایت بهداشت دهان و دندان، شامل مسواک زدن منظم، استفاده از نخ دندان و دهانشویه‌ها، می‌تواند به کاهش عفونت و بهبود وضعیت لثه‌ها کمک کند. همچنین مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی و تمیز کردن دندان‌ها نیز اهمیت دارد.
جراحی لثه
در موارد پیشرفته‌تر بیماری لثه که درمان‌های غیر جراحی مؤثر نیستند، ممکن است نیاز به جراحی لثه باشد. برخی از روش‌های جراحی شامل:
- فلپ سرجری: این روش شامل باز کردن لثه‌ها برای تمیز کردن عمیق‌تر و سپس بستن مجدد آنها است. این جراحی می‌تواند به حذف باکتری‌ها و تارتارهای عمقی کمک کند و التهاب لثه‌ها را کاهش دهد.
- پیوند بافت نرم: در مواردی که لثه‌ها عقب‌رفته‌اند، ممکن است نیاز به پیوند بافت نرم برای پوشاندن ریشه‌های نمایان شده باشد. این پیوند می‌تواند به حفاظت از ریشه‌های دندان‌ها و کاهش حساسیت آنها کمک کند.
- پیوند استخوان: این روش برای بازسازی استخوان‌های تخریب شده بر اثر پریودنتیت استفاده می‌شود. پیوند استخوان می‌تواند به تقویت ساختارهای نگهدارنده دندان‌ها و بهبود ثبات آنها کمک کند.
نتیجه‌گیری
بیماری لثه یکی از مشکلات جدی دهانی است که نیاز به توجه و درمان به موقع دارد. با رعایت بهداشت دهان و دندان، مراجعه منظم به دندانپزشک و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان از پیشرفت این بیماری جلوگیری کرده و سلامت دهان و دندان‌ها را حفظ کرد. توجه به علائم اولیه و اقدامات پیشگیرانه می‌تواند به جلوگیری از عوارض جدی‌تر و حفظ سلامت کلی بدن کمک کند. از این رو، اهمیت بهداشت دهان و دندان نباید نادیده گرفته شود و باید به طور منظم به آن توجه شود.
